Marcel Grauls
Eind 1963, 30 jaar oud, reisde de Amerikaanse ingenieur Ray Dolby in opdracht van Unesco door India om er in de ashrams sitarmuziek op te nemen. Hij ergerde zich blauw aan de kwaliteit van de opnamen, waarbij permanent een zacht geruis te horen was. Bij zijn terugkeer in Engeland, in mei 1965, richtte hij in Londen een kleine firma op (vier werknemers) om een systeem voor ruisonderdrukking te ontwikkelen. In november kon hij aan de platenfirma Decca Records een demonstratie geven.
Het leven van Nicolas-Jacques Conté (1755-1805) is zo interessant omdat de man altijd daar opduikt waar je hem helemaal niet verwacht. In een recent boek over veldslagen in de Lage Landen is hij er weer. Op de afbeelding van een aquarel zie je hoe zeven mannen in een gesloten ruimte met een grote bal in de weer zijn. Daaronder staat nog een prent die laat zien hoe je de bal kunt camoufleren door hem schijnbaar in een tent te veranderen. Het onderschrift luidt: ‘Een primeur tijdens de slag bij Fleurus in 1794 (waarbij de Franse revolutionairen onze gewesten inlijfden) was de inzet van een observatieballon door het Franse leger. Een reeks aquarellen van Nicolas Conté toont hoe dergelijke ballonnen werden vervaardigd.’
William Colgate werd in 1783 in het Britse Kent geboren. Zijn vader Robert was een felle verdediger van de ideeën van de Franse Revolutie. Toen Robert in maart 1795 wegens verraad van de Britse Kroon gearresteerd dreigde te worden, werd hij gewaarschuwd door zijn vriend William Pitt, de toenmalige Britse premier. Met achterlating van al zijn persoonlijke bezittingen vluchtte hij samen met zijn vrouw en hun twaalfjarige zoon over de Atlantische Oceaan en vestigde zich op een boerderij in Baltimore. Door een geschil rond de eigendomstitel raakte hij de boerderij weer kwijt.
Toen Robert Bosch, de fabrikant van de Boschbougie, 23 was, schreef hij aan zijn toekomstige vrouw : ‘Mijn religie is samengevat in het devies : “Wees rechtvaardig.” Mijn god is de mensheid, beter gezegd: het hele universum. Als ik in een of ander opzicht een van mijn medemensen beledig, zondig ik. Het verwijt dat ik de armen beroof van hun god, de vergiffenis der zonden en de beloning na de dood, wijs ik van de hand. Het eerste en grootste onrecht in de wereld is dat er armen en rijken zijn; elke mens kan door zijn geboorte aanspraak maken op alle goederen der aarde, of hij nu het kind van een bedelaar is of van een miljonair.’
Bij zijn overlijden in 1994 had Marcel Bich, de ontwerper van de wereldvermaarde Bic-balpen, al 30 jaar geen interview meer toegestaan. De in-memoriamschrijvers waren er zelf verbaasd over hoe weinig er bekend was over een man die met zijn wegwerpartikelen onze omgang met gebruiksvoorwerpen zozeer had beïnvloed. Zelfs het officiële overlijdensbericht gaf oorzaak noch plaats van zijn dood. In de tekst was alleen sprake van ‘verslagenheid’ van familie en werknemers. Bich schiep er een romantisch behagen in uit de schijnwerpers te blijven. Selfmade mannen laten zich graag op hun prestaties voorstaan. Bich was anders.
In 1934 trouwde Leone Benetton met Rosa Carniato, zijn grote liefde. Een jaar later werd hun eerste kind geboren, Luciano. Leone verdiende zijn brood met het verhuren van auto’s. Maar de tijden waren slecht. Oorlog hing in de lucht. De twee droomden van een groot gezin en een beter inkomen. In 1936 viel Mussolini met zijn troepen Ethiopië binnen. Italianen die hogerop wilden konden in het toenmalige Abessynië hun geluk beproeven. Leone was 25, jong, sterk en bereid risico’s te nemen.
Op 12 juli 1932, om vier uur in de ochtend, wou Tomas Bata (spreek uit: Badja) met zijn privévliegtuig vanaf zijn privé-vliegveld richting Zürich vertrekken om er zijn zoon op te zoeken. Een dichte mist hing over het vliegveld zodat de piloot adviseerde te wachten. ‘Maar,’ aldus een weekblad uit die tijd, ‘Tomas Bata duldde geen tegenspraak, zelfs niet van de natuurelementen.’ Enkele ogenblikken later vloog het toestel tegen een fabrieksschoorsteen te pletter. Bata en zijn piloot waren op slag dood. De schoenfabrikant liet een industrieel imperium achter dat in Europa nauwelijks zijn gelijke kende. In de herdenkingen van die dagen werd hij gehuldigd als ‘de Ford van de schoen’ en ‘de Ford van Europa’.
In vroeger tijden waren het vaak koningen en keizers die een product naamsbekendheid verleenden. Voor de Cubaanse rum van het merk Bacardi was dat al niet anders. De doorbraak kwam in 1892. De zesjarige kroonprins van Spanje, de latere Alfonso xiii, die een zwakke gezondheid had en leed onder de smerige stank van Madrid, was geveld door een ernstige griep. ‘De koninklijke geneesheren,’ aldus de annalen, ‘waren op de hoogte van de kwaliteitsonderscheidingen die de rum had gekregen en dienden de prins een hoeveelheid Bacardi toe. Voor het eerst sinds vele dagen viel de jongen die avond in een zachte slaap. ’s Ochtends was de kracht van de koorts gebroken.’ De koninklijke secretaris schreef de firma een brief om haar
Op 1 februari 2007 keurde het Amerikaanse patentbureau zijn laatste patent goed, een verfijning van zijn revolutionaire aanraakscherm. Twee weken later overleed hij aan een hartstilstand. Robert Adler, de uitvinder van de zapper, was toen 93. Binnen zijn circa tweehonderd belangrijke uitvindingen was die afstandsbediening een prulding, maar het was wel het voorwerp met het grootste aantal gebruikers.
‘Hij keek nauwelijks’, zei zijn vrouw na zijn dood, ‘het was meer een man die boeken las.’ En: ‘Hij was met zijn uitvindingen zodanig in de weer, dat hij in z’n slaap de oplossingen van zijn technische kwesties kreeg. Dan werd hij ’s nachts plots wakker en zei: “Nu weet ik het, ik zag de oplossing in mijn droom.”’
Op een dag in mei 1990 zaten twee mannen op een terrasje van hun instituut in Genève een pilsje te drinken. De een was een Brit, Tim Berners-Lee; de ander een Belg, een Vlaming met de Frans klinkende naam Robert Cailliau. Ze werkten allebei op het Cern, het Europese centrum voor deeltjesfysica aan de Frans-Zwitserse grens. Los van elkaar hadden ze een nieuw soort databank bedacht. De Brit had de bank van meet af aan heel ruim gezien en de Belg had hem zijn volledige steun gegeven. Nu waren ze helemaal klaar om van start te gaan met een wereldwijde databank die via het internet voor iedereen op deze wereld toegankelijk zou zijn. Weinig mensen begrepen wat ze bedoelden, en wie het begreep vond het maar onzin. Hoe dan ook moesten ze nog een naam voor hun uitvinding bedenken.
Nederlands 
English