Uitvinders
Het duurde even voor de Verenigde Staten einde 1957/ begin 1958 de spoetnikschok hadden verwerkt. Kort na elkaar stuurde de Sovjet-Unie de satellieten Spoetnik 1 (4 oktober 1957), Spoetnik 2 (met de hond Laika, 3 november 1957) en Spoetnik 3 (15 mei 1957) de ruimte in. De Sovjets demonstreerden daarmee, midden in de Koude Oorlog, hun technologische superioriteit.
De Verenigde Staten verhoogden op allerlei manieren hun inspanningen om het militaire onderzoek te stimuleren. Een van de initiatieven was de oprichting in 1962 van een nieuwe onderzoeksorganisatie met de naam Advanced Research Project Agency, beter bekend als ARPA. Haar opdracht was om alle nieuwe ideeën en projecten van universiteiten en overheidsinstellingen te coördineren en met fondsen van Landsverdediging financieel te ondersteunen. Voor de militairen was het overduidelijk dat de nog jonge computertechnologie in dat geheel een grote rol zou spelen en ze richtten daarom de onderafdeling Information Processing Technique Office (IPTO) op.
Elpee
‘Je weet wel hoe het voelt als je bezig bent de liefde te bedrijven en als om de paar minuten de telefoon rinkelt’, zei Peter Goldmark vele jaren na de uitvinding van ‘zijn’ elpee. ‘Wel, dat gevoel had ik toen ik op een avond bij vrienden in New York na de lunch naar een nieuwe opname luisterde waar ze heel trots op waren. Het gebeurde tijdens het eerste deel. Er was een klik, stilte, wat vreemde geluiden en dan liep de muziek verder. Opnieuw en opnieuw werd de muziek van Johannes Brahms onderbroken. Ik telde twaalf kanten voor de vier delen en elf onderbrekingen, waarvaner acht niet door de componist waren voorzien. Dus acht verschrikkelijke momenten tijdens één vertolking. Ik was door de muziek betoverd en tegelijk werkte de opname me vreselijk op de zenuwen. Knarsetandend vroeg ik mijn vrienden om het concerto nog eens af te spelen, om de horror opnieuw te kunnen beleven.’
Elektromagnetische velden
Heinrich Hertz, door zijn vrienden Heins genoemd, is de man die voor het eerst in de geschiedenis het be- staan van elektromagnetische golven heeft bewezen. Hij slaagde er als eerste in radiogolven te verwekken en ook nog de lengte en de snelheid ervan te bepalen. Hij toonde ook aan dat licht- en radiogolven van de- zelfde aard zijn en dezelfde snelheid hebben, namelijk 300.000 kilometer per seconde. Daardoor is hij de echte grondlegger van de draadloze telegrafie en van de radio. Maar ook van de televisie, de communicatie via satelliet en radar, noem maar op. Hij stierf erg jong zodat hij geen enkele van die toepassingen heeft mogen meemaken.
Elektrisch scheerapparaat
Naast gloeilampen brachten de Philips-fabrieken in Eindhoven in de jaren dertig vooral ook radiotoestellen op de markt. Al in 1932 was het miljoenste exemplaar de deur uit. Van een Philips-delegatie die in 1936 RCA (Radio Corporation of America) in het Rockefeller Center in New York bezocht, maakte ook de veelbelovende jonge ingenieur Alexandre Horowitz deel uit. Ondanks de crisis was RCA op dat ogenblik een bruisend bedrijf dat miljoenen dollars in de ontwikkeling van onder meer televisie stopte. Voor de Philips-ingenieurs ongetwijfeld een inspirerende plek.
Elektrische motor
Michael Faraday legde de basis voor alles wat wij vandaag weten over elektrische en magnetische verschijnselen. In 1831 ontdekte hij de manier waarop mechanische energie kan worden omgezet in elektrische energie. Zo werd hij als het ware de uitvinder van de elektrische motor. Het grootste Britse genie uit de eerste helft van de negentiende eeuw werd als zoon van een arme smid geboren in de buitenwijken van Londen. Hij ging nauwelijks naar school en moest als kind al zijn brood verdienen als leerjongen bij een boekbinder. Zijn ouders waren lid van de Sandemanians, een sekte die de natuur zag als ‘een boek geschreven door de vinger van God’.
Dopplereffect
Op een mooie dag in 1845 had een Nederlandse geleerde een schitterend idee om uit te zoeken of het dopplereffect echt bestond. Hij liet op de spoorweg tussen Utrecht en Maarssen een locomotief rijden met een hoornblazer aan boord. Op het perron luisterde een muziekkenneretenbsoluutehoor samen met een aantal deskundigen naar de toon van de passerende hoornist. Ze stelden vast dat de toon van de naderende blazer steeg, dat die bij het passeren van het perron op z’n hoogst was en dat hij na het voorbijrijden van de locomotief almaar lager werd. Hoewel de hoornist altijd dezelfde toon blies. Het experiment werd een aantal keren herhaald. Het verschil in toon bleek ook nog te dalen of te stijgen naarmate de locomotief langzamer of sneller reed. Daarmee had de jonge meteoroloog Christophorus Buys Ballot (1817890) de theorie van Doppler in de praktijk bewezen.
Dieselmotor
Op 29 september 1913 nam de 55-jarige wereldberoemde Duitse ingenieur Rudolf Diesel in Antwerpen de boot naar het Engelse Harwich. Bij de aankomst van het schip om zes uur in de ochtend was hij verdwenen. Britten en Duitsers leefden in die dagen op gespannen voet. Nauwelijks een paar maanden later zou de Eerste Wereldoorlog uitbreken. Had Diesel die situatie onderschat en was hij door de Duitse geheime dienst vermoord? Hij had zijn vermogen slecht beheerd en was door allerlei tegenslagen het grootste stuk van zijn fortuin kwijtgeraakt. Had hij in een depressieve bui zelfmoord gepleegd? Het harde werk had zijn gezondheid verwoest. Was hij na een zoveelste hartaanval in zee terechtgekomen?
Diepvriesproducten
Clarence Birdseye, de Amerikaanse uitvinder die bedacht dat je vlees, vis en groenten zo kon invriezen dat ze lekker bleven, was niet voor één gat te vangen. Wie op de internetboekhandel Amazon klikt, vindt er nog altijd een boek over het kweken van bosplanten in je tuin. Hij schreef het samen met zijn vrouw. Het geeft een overzicht van tweehonderd wilde planten die je met Birdseyes boek makkelijk tot bloei kunt brengen. Als jongetje van twaalf plaatste hij in Brooklyn, New York, al kleine advertenties in de krant waarin hij aanbood dieren op te zetten, of sterker nog: aan de klant te leren hoe je dat zelf kon doen.
CT-scanner
Weinig oude kranten zijn zo interessant als de Britse. Ze bevatten dagelijks een of meer pagina’s met de vermaarde obits, een afkorting van obituaries of in memoriams. De obligate necrologieën van zangers, acteurs, schrijvers, politic en atleten maken er maar een klein deel van uit. Wiskundigen, ornithologen, boekhandelaars, hoteliers, priesters, technici, ingenieurs… het maakt niet uit, als ze in hun vak maar een beetje bijzonder zijn geweest, krijgen ze een ruim bemeten plaats. In een lezersreactie op de necrologie van Sir Godfrey Hounsfield in The Independent schrijft een zekere Heather Rowe: ‘We zaten samen in een wandelclub die in de jaren zestig lange trektochten maakte op het platteland, de wandelingen waarbij hij volgens uw verhaal zijn beste invallen kreeg. Ik vond hem vaak wel een beetje afwezig en vaag; hij zei nooit watover zijn werk.
Nederlands 
English