Avogadroschaal

temperatuurschaal voor gassen, wet van Avogadro, getal van Avogadro

Naar de Italiaanse natuurkundige en chemicus Amedeo di Quaregna e Ceretto, graaf van Avogadro (Turijn 1776-1856).

Naar het voorbeeld van zijn vader die advocaat en senator was voor Piemonte, studeerde Amedeo Avogadro rechten in Turijn. Vijf jaar lang werkte hij als advocaat. Zijn broer en hij raakten echter geboeid door het werk van Volta en de ontwikkeling van de eerste batterij.

Samen bestudeerden ze op eigen krachten elektriciteit. In 1806 werd Amedeo ‘demonstrator’ aan de academie van Turijn, vanaf 1809 leraar wiskunde en fysica aan het koninklijk college van Vercelli, na 1820 hoogleraar fysica aan de universiteit van Turijn.

In 1811 stelde hij zijn vermaarde hypothese op die zegt dat gelijke volumes van verschillende gassen en dampen bij gelijke druk en temperatuur evenveel moleculen bevatten: de wet van Avogadro.

Dus of er nu een licht gas of een zwaar gas in een kamer zit, er zijn altijd evenveel gasmoleculen in de kamer. Dit in tegenstelling met het vermoeden dat er niet zoveel grote moleculen in de kamer passen als kleine.

Meer in het algemeen blijkt dat een hoeveelheid stof die evenveel gram weegt als zijn moleculengewicht (dus bijvoorbeeld 18 gram water) altijd zeshonderdduizend triljoen moleculen bevat – het beroemde getal van Avogadro : 6,02 x 1023.

Avogadro bleef over zijn vinding publiceren, maar niemand reageerde. De chemici van zijn tijd hechtten er geen geloof aan. De bescheiden Avogadro wijdde zich aan zijn grote gezin, publiceerde in eerder obscure tijdschriften en leidde een teruggetrokken bestaan.

Pas toen zijn landgenoot Stanislao Cannizzaro op een scheikundecongres in 1860 in Karlsruhe liet zien wat met Avogadro’s denken kon worden bereikt, kwam de doorbraak.

Op die bijeenkomst was ook de jonge Mendelejev (van de tabel) aanwezig die sterk onder de indruk van Cannizzaro’s toespraak kwam. Graaf Avogadro was toen al vier jaar dood.

> (zie ook Mendelejev)